Republika e Maqedonisë
| Republika e Maqedonisë | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Република Македонија | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Republika e Maqedonisë (sllavomaqedonisht: Република Македонија) është shtet që shtrihet në pjesën juglindore të Evropës(koordinatat gjeografike 41°50' V, 22°00' L) e që kufizohet në lindje me Bullgarinë në një vi kufitare të gjatë 148 km, në jug meGreqinë në një vi kufitare prej 246 km, në perëndim me Shqipërinë në një vi kufitare prej 151 km dhe në veri me Kosovën dheSerbinë.
Në OKB ky shtet njihet me emrin Ish Republika Jugosllave e Maqedonisë për shkak të konfliktit rreth emrit me Greqinë e cila pretendon territorin e Maqedonisë antike.
Përmbajtja
[fshih]Historia[redakto]
Njohja ndërkombëtare e pavarësisë së Republikës së Maqedonisë nga Jugosllavia në vitin 1991 është kundërshtuar nga Greqiapër shkak të flamurit dhe emrit Maqedoni (të konsideruara si simbole të Helenëve). Marrëdhëniet me Greqinë përfundimisht u normalizuan në vitin 1995, por problemet me emrin e Republikës së Maqedonisë akoma ekzistojnë. Ndryshimi i statusit politik tëKosovës, implementimi i Marrëveshjes së Ohrit, që shënoi fundin e luftës së shqiptarëve në vitin 2001, si dhe zhvillimi i ulët ekonomik vazhdojnë të jenë çështje diskutimi për këtë shtet.
Politika[redakto]
Njësitë administrative[redakto]
Republika e Maqedonisë është e ndarë në 84 Komuna dhe qytetin e Shkupit, si komunë e veçantë e qeverisjes lokale.
Gjeografia[redakto]
Sipërfaqja e përgjithshme e Republikës së Maqedonisë është 25,333 km2. Vendi shtrihet në koordinatat gjeografike 41 50 V, 22 00 L ku 24,856 km2 të kësaj sipërfaqeje janë tokë ndërsa 477 km2 ujë. Vija kufitare e Republikës së Maqedonisë është 25,333 km ndërsa vijë bregdeare nuk ka. Klima e Republikës së Maqedonisë është ngjashme me të Mesdheut e nxehtë me vera të thata e dimra të ftohta me reshje dëbore të mëdha. Pjesa më e madhe e relievit është terren i vrazhdë, përpos luginës sëVardarit këtë e zbusin edhe rrethina e liqeneve të mëdha. Pika më e ultë e relievit gjendet përgjatë bregut të lumit Vardar (50m) dhe ajo më e larta në lartësi mbidetare prej 2,764 metrave në vendin e quajtur Maja e Korabit (maq.: Golem Korab).
Ekonomia[redakto]
BVP: $17.26 miliard ( 2007)
BVP - shkalla reale e rritjes: 6.6% (2007)
BVP për banorë: $8,400 (2007)
BVP - i ndarë sipas sektorëve: bujqësia: 21.7%, industria: 32.6%, shërbime: 45.7% (Shtator 2006) Fuqia punëtore: 890,000 (2007)
Niveli i papunësisë: 35% (2007)
Popullsia nën moshën për punë: 30% (2005 )
Niveli i inflacionit (çmimi konsumatorë): 2% (2007)
Investime (rritja fikse): 18% e BVP (2007)
Buxheti:të ardhura : $2.381 miliard, shpenzime: $2.456 miliard,(2007)
Borxhi publik: 26.1% nga BVP
Elektriciteti - prodhim: 5.935 miliard kWh (2006), harxhim: 8.929 miliard kWh (2006), eksport: 0 kWh (2003), import: 2.994 miliard kWh (2006)
Nafta - prodhimi: 0 fuçi/ditë (2005), konsumi: 20,000 fuçi/ditë (2005)
Bilanci i tanishëm kontabël: $ 5 milion (2007). Exporti: $2.844 miliard (2007), Eksporton: ushqim, cigare, hekur, çelik ... , Eksporton në : Serbi dhe Mal të Zi 23.2%, Gjermani 15.6%, Greqi15.1%, Itali 9.9%, Bullgari 5.4%, Kroaci 5.2% (2006) Importi: $4.079 miliard (2007), Importon: makineri dhe pajisje, automobilë, kemikale, derivate, produkte ushqimore .... , Importon nga: Rusia15.1%, Gjermania 9.8%, Sërbia dhe Mali i Zi 7.5%, Bullgaria 6.7%, Italia 6% (2006)
BVP - shkalla reale e rritjes: 6.6% (2007)
BVP për banorë: $8,400 (2007)
BVP - i ndarë sipas sektorëve: bujqësia: 21.7%, industria: 32.6%, shërbime: 45.7% (Shtator 2006) Fuqia punëtore: 890,000 (2007)
Niveli i papunësisë: 35% (2007)
Popullsia nën moshën për punë: 30% (2005 )
Niveli i inflacionit (çmimi konsumatorë): 2% (2007)
Investime (rritja fikse): 18% e BVP (2007)
Buxheti:të ardhura : $2.381 miliard, shpenzime: $2.456 miliard,(2007)
Borxhi publik: 26.1% nga BVP
Elektriciteti - prodhim: 5.935 miliard kWh (2006), harxhim: 8.929 miliard kWh (2006), eksport: 0 kWh (2003), import: 2.994 miliard kWh (2006)
Nafta - prodhimi: 0 fuçi/ditë (2005), konsumi: 20,000 fuçi/ditë (2005)
Bilanci i tanishëm kontabël: $ 5 milion (2007). Exporti: $2.844 miliard (2007), Eksporton: ushqim, cigare, hekur, çelik ... , Eksporton në : Serbi dhe Mal të Zi 23.2%, Gjermani 15.6%, Greqi15.1%, Itali 9.9%, Bullgari 5.4%, Kroaci 5.2% (2006) Importi: $4.079 miliard (2007), Importon: makineri dhe pajisje, automobilë, kemikale, derivate, produkte ushqimore .... , Importon nga: Rusia15.1%, Gjermania 9.8%, Sërbia dhe Mali i Zi 7.5%, Bullgaria 6.7%, Italia 6% (2006)
Demografia[redakto]
Sipas regjistrimit të vitit 2002 në Maqedoni jetojnë:
- Maqedonë 1.297.981 (64,18 %)
- Shqiptarë 509.083 (25,17 %)
- Turq 77.959 (3,85 %)
- Romë 53.879 (2,66 %)
- Serbë 35.939 (1,78 %)
- Boshnjakë 17.018 (0,84 %)
- Arumunë 9.695 (0,48 %)
- Të tjerë 20.993 (1,04 %).
Kultura[redakto]
Telekomunikacioni[redakto]
Transporti[redakto]
Mbrojtja[redakto]
Turizmi[redakto]
Lidhje të jashtme[redakto]
Commons: Republika e Maqedonisë – Album me fotografi dhe/apo video dhe material multimediale Commons: Republika e Maqedonisë – Album me fotografi dhe/apo video dhe material multimediale- Qeveria: Qeveria e Maqedonisë
- Presidenti: Kryetari i Maqedonisë
- Kuvendi: Kuvendi i Maqedonisë
- Ministritë: Mbrojtjes, Puneve të jashtme, Kulturës, Transportit dhe Komunikacionit, Ambientit, Çështjeve Sociale, Edukimit dhe Arsimit, Qeverive lokale, Shëndetësise
Shih edhe këtë[redakto]
| [fsheh] | ||
|---|---|---|
| Shtete | Andora · Austria · Azerbajxhani ¹ · Belgjika · Bjellorusia · Bosnja dhe Hercegovina · Britania e Madhe (Anglia · Skocia · Irlanda Veriore · Uellsi) · Bullgaria · Republika Çeke · Danimarka ·Estonia · Finlanda · Franca · Gjeorgjia ¹ · Gjermania · Greqia · Holanda · Hungaria · Irlanda · Islanda · Italia · Kosova · Kroacia · Letonia · Lihtenshtajni · Lituania · Luksemburgu · Republika e Maqedonisë · Mali i Zi · Malta · Moldavia · Monako · Norvegjia · Polonia · Portugalia · Qipro ² · Rumania · Rusia ¹ · San Marino · Serbia · Shqipëria · Sllovakia · Sllovenia · Spanja · Suedia ·Turqia ¹ · Ukraina · Vatikani · Zvicra | .svg) |
| Territore tjera | Akrotiri dhe Dhekelia ² · Ishujt Faroe · Gjibraltari · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Ishulli i Njeriut · Svalbard | |
| ¹ Shtet pjesërisht në Azi. ² Gjeografikisht në Azi por i konsideruar Evropian për arsye historike dhe kulturore. | ||
No comments:
Post a Comment